USG węzłów chłonnych dziecka w Krakowie CENA: 230 zł

U wielu dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym obserwuje się powiększenie węzłów chłonnych, co często budzi niepokój rodziców. USG węzłów chłonnych stanowi podstawowe badanie diagnostyczne, które umożliwia szybką i dokładną ocenę wielkości, kształtu, morfologii i unaczynienia węzłów chłonnych. W badaniu USG możliwe jest wstępne określenie przyczyny powiększenia węzłów chłonnych oraz odróżnienie stanu fizjologicznego od patologicznego. USG pozwala na wykluczenie większości poważnych chorób układowych czy stanów nowotworowych. W razie wątpliwości USG dostarcza lekarzowi przydatnych informacji ułatwiających ukierunkowanie dalszej diagnostyki.

Przyczyny powiększonych węzłów chłonnych u dziecka

Węzły chłonne odgrywają ważną rolę w procesach odpornościowych organizmu. Przez węzły chłonne przepływa zebrana w naczyniach limfatycznych chłonka pochodząca z międzykomórkowych przestrzeni ciała. W węzłach chłonnych różne czynniki zakaźne ulegają neutralizacji. Węzły chłonne mogą ulec powiększeniu w wyniku proliferacji prawidłowych komórek biorących udział w procesach odpornościowych albo wskutek napływu i naciekania obcych lub zmienionych patologicznie komórek.

Noworodki mają z reguły niewyczuwalne węzły chłonne. Ekspozycja dziecka na różnego rodzaju antygeny powoduje naturalne powiększenie węzłów chłonnych związane z uaktywnieniem procesów odpornościowych. Objawem może być wyczuwalny guzek na szyi dziecka lub zwiększenie objętości tkanek miękkich pod żuchwą. Powiększone węzły chłonne są często palpacyjnie wyczuwalne w okresie zakażeń wirusowych i innych chorób wieku dziecięcego. Jeśli węzły chłonne u dziecka są miękkie i łatwo przesuwalne, to zmiana ma zwykle charakter łagodny. Średnica prawidłowych węzłów chłonnych szyjnych i pachowych mieści się w granicy 1 cm, a pachwinowych maksymalnie 1,5 cm.

Stan powiększonych węzłów chłonnych może występować w przebiegu różnych schorzeń. Najczęściej są to tzw. węzły odczynowe, które stanowią odpowiedź na zakażenie obecne w obszarze, z którego chłonka spływa do węzłów chłonnych. Przykładem może być powiększenie węzłów szyjnych w odpowiedzi na zapalenie gardła lub powiększenie węzłów pod pachami po zadrapaniu ręki dziecka przez kota („choroba kociego pazura”).

Schorzenia i patologie, w których dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych:

1. Zakażenia:
   • bakteryjne, np. zapalenie gardła, choroby przyzębia, choroba kociego pazura, tularemia, błonica, dur brzuszny,
   • wirusowe, np. cytomegalia, opryszczka, zapalenie przyusznic (świnka), odra, różyczka,
   • grzybicze, np. toksoplasmoza,
   • inne, np. gruźlica, borelioza, kiła.
2. Choroby immunologiczne, np. autoimmunizacyjny zespół limfoproliferacyjny, przewlekła choroba ziarniniakowa, toczeń rumieniowaty układowy.
3. Zaburzenia hormonalne, np. choroba Addisona, niedoczynność tarczycy.
4. Nowotwory:
   • białaczki,
   • chłoniaki,
   • przerzuty guzów litych.
5. Inne: amyloidoza, sarkoidoza.

Wskazania do USG węzłów chłonnych u dzieci

Wykonanie USG pozwala na podjęcie szybkiej decyzji czy konieczne jest wykonanie biopsji węzła chłonnego. Wskazania do pilnego USG węzłów chłonnych u dzieci stanowią:

• twarde, bolesne i nieprzesuwalne guzki,
• zmiany guzowate na szyi o znacznych wymiarach (powyżej 2cm),
• guzki występujące w skupiskach,
• powiększone węzły chłonne okolicy nadobojczykowej,
• brak objawów przemawiających za zakażeniem,
• utrzymywanie się powiększonego guzka przez ponad 4 tygodnie.

Jak przebiega badanie USG węzłów chłonnych u dzieci?

Badanie USG poprzedza wywiad, w trakcie którego lekarz ustala:

• początek pojawienia się powiększonego węzła chłonnego,
• czy liczba powiększonych węzłów chłonnych zwiększa się,
• objawy wskazujące na obecność zakażenia,
• przyjmowane przez małe dziecko leki,
• kontakt ze zwierzętami,
• inne objawy, np. utrata masy ciała bez przyczyny.

Badanie USG węzłów chłonnych jest całkowicie bezpieczne i bezbolesne dla dzieci. W trakcie badania lekarz nakłada specjalny żel na badaną okolicę ciała, do której następnie przykłada głowicę USG. Najczęściej ocenianymi węzłami chłonnymi podczas badania USG są:

• węzły chłonne szyi
• węzły chłonne nadobojczykowe,
• węzły chłonne pachowe,
• węzły chłonne pachwinowe,
• węzły chłonne jamy brzusznej.

Prawidłowy węzeł chłonny posiada owalny kształt, a jego powiększenie wynika z gromadzenia się namnożonych komórek biorących udział w procesach odpornościowych. Gdy w warunkach patologicznych dochodzi do niekontrolowanego podziału komórek nowotworowych, kształt węzła jest bardziej okrągły. Węzły zmienione odczynowo (powiększone fizjologicznie przy zakażeniu) ) zachowują prawidłową budowę strefową. Węzły zmienione nowotworowo mogą wykazywać zaburzenie układu komórek w ich wnętrzu, co przejawia się zmianami w obrazie usg. Lekarz podczas badania USG określa także stopień unaczynienia zmian oraz organizację naczyń krwionośnych. Patologiczny chaotyczny wzorzec unaczynienia może być typowy dla zmian nowotworowych. USG szyi u niemowląt pozwala ponadto zróżnicować powiększone węzły chłonne od wad rozwojowych, np. torbieli skrzelopochodnej czy torbieli przewodu tarczowo-językowego.

Źródła:

1. Friedmann A. Diagnostyka i leczenie limfadenopatii u dzieci. Pediatria po Dyplomie (2010) 2: vol. 14 Nr 1.
2. Batko T, Kosiak W. Zastosowanie badań ultrasonograficznych węzłów chłonnych u dzieci i młodzieży w gabinecie lekarza rodzinnego i pediatry – na podstawie doświadczeń własnych. Developmental Period Medicine, (2013),17, 213.

Najczęściej zadawane pytania o USG węzłów chłonnych dziecka: